Sollicitatietips

Een sollicitatiebrief plus een curriculum vitae (cv) moeten voor een bedrijf voldoende inzicht geven in jouw kwaliteiten en motivatie voor de functie. Je sollicitatiebrief is belangrijk, want aan de hand van je brief beslist een bedrijf om je wel of niet uit te nodigen voor een gesprek. Hieronder kun je iets lezen over de opbouw van de brief, maar ook over hoe je het best naar het sollicitatiegesprek kunt gaan. Wat is belangrijk, hoe bereid je je voor? 

Je CV moet beknopt en helder zijn. Vermeld daarom alleen opleidingen, cursussen, softwarekennis en banen die belangrijk zijn voor de functie waarop je solliciteert.

Benoem je sterke kanten, maar overdrijf ze niet. 

Personalia
Vermeld bovenaan je naam, adres, woonplaats, telefoonnummer(s), nationaliteit, burgerlijke staat, geslacht, bezit van rijbewijs, kinderen. Verder kun je hier nog andere dingen noemen die je het vermelden waard vindt. 

Je kunt ervoor kiezen een foto van jezelf op te nemen. Zorg ervoor dat je foto een professionele uitstraling heeft en dat deze recent is. Een foto is echter geen vereiste. 

Persoonlijkheid
Beschrijf je talenten en sterke eigenschappen. Je kunt hier ook vermelden of je graag samenwerkt of liever in je eentje werkt. Je kunt hierbij afgaan op jouw oordeel over jezelf, maar je kunt ook het beeld dat anderen van je hebben gebruiken. 

Je karaktereigenschappen en je persoonlijkheid zijn voor bedrijven erg belangrijk, want deze bepalen of je in het team zou passen. 

Opleidingen
Noem de opleidingen die je hebt gehaald. Begin met de opleiding die je het laatst hebt afgerond en werk naar het verleden toe. Geef ook aan of je diploma’s hebt gehaald en in welk jaar. Je kunt eventueel een beknopt overzicht geven van je vakkenpakket, afstudeeronderwerp, studierichting en specialisaties. 

Werkervaring
Begin ook hier met de meest recente baan die je had. Beschrijf de banen die je hebt gehad. Wees bij het beschrijven creatief als je een soortgelijke baan hebt gehad bij verschillende bedrijven. Vertel iets over het bedrijf, je functie die je had en activiteiten die je deed. Je kunt resultaten die je in een vorige functie behaald hebt ook noemen als ze van belang zijn voor je sollicitatie. 

Nevenactiveiten
Hier vertel je iets over vrijwilligerswerk, commissies, besturen en studentenverenigingen waarin je zitting hebt gehad. Ook kun je hier iets kwijt over je hobby’s, sport en reizen. Werkgevers vinden dit interessant, omdat ze een beeld geven van je persoonlijkheid. 

Talen en referenties
Geef een kort overzicht van je talenkennis, waarbij je aangeeft of je slecht, goed of uitstekend bent in een bepaalde taal. 

Onderaan je cv vermeld je je referenties. 

Wat is belangrijk?

• Probeer je bij het schrijven in te leven in het bedrijf. Daarvoor verzamel je eerst informatie over de onderneming. Kijk in advertenties voor de stijl waarin het bedrijf communiceert, bekijk de website en jaarverslagen of folders. 
• Geef in je brief ook een goed beeld van jezelf. Waarom ben jíj de geschikte kandidaat? Noem je kwaliteiten gewoon bij naam en laat geen twijfels bij jezelf merken. Zorg er echter wel voor dat je geen verkeerd beeld van jezelf geeft. 
• Herhaal geen informatie uit je cv en maak er geen standaardbrief van. Probeer uniek te zijn, maar overdrijf niet. 

Tips
Een sollicitatiebrief is een korte, zakelijke toelichting bij je cv. Je nodigt jezelf als het ware uit voor een gesprek. Kom zelfverzekerd over door niet af te sluiten met te schrijven dat je hoopt dat het bedrijf je uitnodigd voor een gesprek. Schrijf alleen op dat je erop vertrouwd dat je kwaliteiten aansluiten bij de eigen die de onderneming stelt. Tot slot merk je op dat je een mondelinge toelichting wilt geven op je achtergrond en je motivatie. Hiermee verhoog je de kans op een gesprek. 

Schrijftips

• Verdeel je brief in alinea’s van drie of vier zinnen
• Schrijf in de ik-vorm en spreek de aangeschrevene rechtstreeks aan met ‘u’
• Val met de deur in huis, zonder ellenlange inleiding
• Zorg ervoor dat je geen spelling- en stijlfouten maakt
• Vermijd zinsconstructies met veel werkwoorden
• Gebruik zo min mogelijk de lijdende vorm 
• Zinnen zijn hooguit twee regels lang. Wissel lange en korte zinnen af

Ken jezelf
Bereid je voor door na te denken over hoe je jezelf kunt verkopen. Dat kan wat raar voelen, alsof je met jezelf leurt, maar dat is niet zo. Benut je goede kanten en verbloem je zwaktes iets. Bereid je ook voor op moeilijke vragen. Je minder sterke kanten moet je kennen, want je kunt deze niet overslaan. 

Ken het bedrijf en de vacature
Zorg ervoor dat je weet waar je over praat. Een sollicitatiecommissie kan zich gevleid of vereerd voelen als blijkt dat je al veel van het bedrijf weet. Bekijk daarom vooraf de website om een beeld te krijgen van de onderneming. Je kunt ook als voorbereiding op je gesprek het bedrijf bezoeken of bellen. Een voorbereidend telefoontje kan van invloed zijn op de verdere procedure: je maakt een eerste indruk via de telefoon. Zorg er dan voor dat je gerichte vragen op papier hebt staan. Na een prettig telefoongesprek heb je grote kans dat ze je naam onthouden hebben en er positieve gevoelens bij hebben. Praat met wat mensen binnen de onderneming en probeer een beeld te krijgen van de bedrijfscultuur en het soort werknemers. 

Afspraak
Probeer het sollicitatiegesprek op een zo kort mogelijke termijn af te spreken, zodat je minder tijd hebt om zenuwachtig te zijn. Verzet ook andere afspraken om voorrang te geven aan je sollicitatiegesprek. Zorg dat je exact weet wanneer je met wie, waar hebt afgesproken en dat je ruim voor aanvang van het gesprek aanwezig bent. Als je niet weet waar de onderneming is gevestigd, probeer dan een goede routebeschrijving in handen te krijgen. Die kun je opvragen bij het bedrijf of op internet. 

Binnenkomst
De eerste indruk is erg belangrijk. Kom niet te laat. Eet bij zenuwen geen kauwgom, maar pepermunt, zodat je niet kauwend het gesprek ingaat. Glimlach ook niet op een onzeker manier. Verder is het van belang dat je je goed en netjes kleedt. Neem bijvoorbeeld niet een of ander oud smoezelig tasje mee. Stem je kleding ook af op het soort bedrijf waar je hebt gesolliciteerd. Neem diploma's en dergelijke mee als de recruiter daarom heeft gevraagd.

Houding
Ga in je houding altijd uit van gelijkwaardigheid tussen jou en degene die je bevraagt, de recruiter. Onbewust of bewust neem je al gauw een houding aan alsof je verantwoording moet afleggen. Ook lichaamstaal is heel belangrijk en moet zoveel mogelijk herkenbaar zijn voor de recruiter. Ga onopvallend mee met de lichaamshouding van degene die tegenover je zit, zodat deze zich in jou herkent.

Valkuilen
Bereid jezelf altijd voor op moeilijke vragen. Je kunt vragen krijgen als: waaruit blijkt dat je goed kunt organiseren? Wat zijn je sterke en zwakke kanten? Welke successen heb je in je vorige baan geboekt? Waarom verwacht juist jij dat je de geschikte persoon bent voor deze functie? Wat is je motivatie om bij ons te solliciteren? Zorg er dus wel voor dat je je motivatie helder en duidelijk kunt formuleren. Ook kun je vragen krijgen als: wat is je drijfveer om deze functie te gaan vervullen? Wat heb jij het bedrijf te bieden wat anderen niet hebben? De onderstaande vragen kunnen door een recruiter gesteld worden en de antwoorden daarop kun je aan de hand van deze lijst alvast vormen:

• Vertel wat over jezelf
• Wat weet je van ons bedrijf?
• Waarom wil je voor ons werken?
• Wat ga je voor ons doen en wat heb je te bieden wat anderen niet hebben?
• Wat vind je het aantrekkelijkst én het minst aantrekkelijk aan deze baan?
• Waarom moeten we jou aannemen?
• Waar ben je naar op zoek in je werk?
• Geef een definitie van de functie waar jij naar solliciteert
• Hoe lang heb je nodig om tot een waardevolle medewerker uit te groeien?
• Hoe lang blijf je bij ons?

Wat je absoluut wél moet doen
Wees vooral jezelf tijdens een gesprek en doe je niet anders voor dan je bent. Benadruk je sterke kanten en wees positief over je zwakke punten. Probeer een beetje probleemoplossend over te komen. Blijf ook positief. Als je al verschillende functies bij andere bedrijven hebt vervuld, vertel dan dat je jezelf in vorige functies steeds beter hebt leren kennen, of dat je kansen in vorige functies te minimaal waren. Kijk de recruiter recht in de ogen. Dat komt eerlijk, oprecht en serieus over. Als je met je ogen afdwaalt, kan dat blijk geven van desinteresse of onrust. Ga van tevoren na of je wel of niet iets te drinken neemt. Als je zenuwachtig bent en je handen trillen, is de kans groot dat je thee of koffie morst.

Wat je absoluut níet moet doen
Rook vooral niet, tenzij de recruiter het ook doet en vraag ook nooit of het mag. Ga niet overmatig nonchalant doen als je zenuwachtig bent. Dat komt arrogant en ongeïnteresseerd over. Een beetje zenuwen geven er juist blijk van dat je de baan graag wilt hebben.

Wees niet te kritisch en negatief over voorgaande werkgevers. Je eventuele nieuwe baas zou het idee kunnen krijgen dat je later ook zo over zijn bedrijf praat. Zwijg niet als je voor een eerste gesprek bij de receptiebalie wordt opgehaald. Geef een positieve reactie op iets, bijvoorbeeld een mooi schilderij aan de muur, of zeg iets over het mooie interieur of gebouw. Dat breekt het ijs vaak en laat zien dat je kiest voor een positieve benadering. Negeer vooral niet de secretaresse, maar ook niet de andere personeelsleden. Veel recruiters vragen advies aan hen over jou. Vraag in je gesprek niet expliciet naar je salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden. Daar is een eventueel tweede gesprek voor bedoeld.

Wat te doen na het sollicitatiegesprek? Enkele tips
Meestal vraagt een sollicitatiecommissie aan het einde van het gesprek of je nog vragen hebt. Als je ze hebt, mag je ze gerust stellen. Maar vraag ook naar de vervolgprocedure. Dat lijkt wellicht brutaal of al te vooruitstrevend, maar dat is heel normaal. Vraag bijvoorbeeld wanneer je kunt rekenen op een telefoontje over de uitslag en hoeveel gespreksrondes er zijn.

Je moet er natuurlijk niet plompverloren naar vragen of ze je aannemen. In dit stadium van het gesprek kun je de commissie tegenover je misschien je e-mailadres of mobiele nummer geven, zodat je beter bereikbaar bent.
Ook al denk je zelf dat het gesprek moeizaam is verlopen, moet je de moed niet opgeven. Schrijf ook eens een kort briefje of mailtje waarin je de recruiter bedankt voor het prettige en interessante gesprek. Daarin kun je bovendien aangeven dat je het vervolg van de procedure met een 'goed gevoel' tegemoet ziet.

Je moet echter in het korte briefje geen punten aan gaan stippen die je in het gesprek hebt vergeten te zeggen. Ook moet je geen uitspraken herroepen die je in het gesprek hebt gedaan. Het bedankbriefje is slechts bedoeld om te laten zien dat je echt graag die baan wilt hebben, dat je attent bent en dat je weet 'hoe het hoort'.

Een afwijzing vanuit de organisatie waar je op gesprek bent geweest, is pijnlijk. Vaak wordt de boel afgedaan met een standaardbriefje. Maar bel het bedrijf gerust op. Vraag naar de exacte reden waarom de recruiter jou niet heeft gekozen. Vraag ook hoe je overkwam in het gesprek en wat je 'goed' of juist 'fout' deed. Eventuele kritiekpunten zijn van onschatbare waarde. Je kunt er je voordeel mee doen in toekomstige sollicitatiegesprekken.